Belangrijke datum: Op 10 juli 2025 publiceerde de Europese Commissie de definitieve General-Purpose AI Code of Practice (CoP). De deadline voor ondertekening is 1 augustus 2025.
Het speelveld van de grote AI-spelers
Op 10 juli 2025 publiceerde de Europese Commissie de definitieve General-Purpose AI Code of Practice (CoP). Het document is vrijwillig, maar wie tekent krijgt straks (vanaf 2 augustus 2025) een versnelde route om aan de AI-Act te voldoen en minder kans op zware audits of boetes. Toch reageren de grote modelbouwers zeer verschillend. Hieronder vind je het actuele speelveld én de motivatie die de bedrijven zelf geven.
| Bedrijf | Status | Kern van hun eigen motivatie |
|---|---|---|
| OpenAI | Tekent (intentie kenbaar gemaakt) | Ziet de Code als "springplank" voor een Europees AI-ecosysteem en prijst de eenvoud om aan de AI-Act te voldoen (OpenAI) |
| Anthropic | Tekent | Vindt dat de CoP transparantie, veiligheid en verantwoording versterkt; sluit aan op hun Responsible Scaling Policy (Anthropic) |
| Microsoft | "Waarschijnlijk" tekent | Brad Smith: "We willen ondersteunend zijn; direct contact met het AI-Office is welkom" (Reuters) |
| Mistral AI | Bevestigd tekent | Franse scale-up meldt via LinkedIn dat het zich aansluit bij de code (LinkedIn) |
| Meta | Weigert | Joel Kaplan noemt de CoP "overreach" die innovatie belemmert en juridische onzekerheid schept (TechCrunch) |
| Alphabet / Google DeepMind | Nog in beraad | Woordvoerder: "We will review the code… Europeans should have access to first-rate, secure AI models" (The Wall Street Journal) |
| Amazon (AWS) | Nog in beraad | Wil dat de CoP "uitsluitend compliance faciliteert" en geen extra regels toevoegt (EU About Amazon) |
| Apple | Geen publiek standpunt | Ontbrak ook al bij de eerdere AI Pact-signing; stilte tot nu toe (TechCrunch) |
| xAI (Elon Musk) | Geen publiek standpunt | Geen officiële reactie gevonden (status: onduidelijk) |
Waarom tekenen?
Transparantie & zekerheid
OpenAI, Anthropic, Microsoft en Mistral benadrukken vooral dat de CoP een praktische handleiding is om de AI-Act na te leven. Door nu te ondertekenen besparen ze later audit-stress en kunnen ze met één harmonisch raamwerk de hele EU-markt bedienen. Voor Europese spelers als Mistral telt bovendien het signaal van vertrouwen richting Brussel.
Concurrentievoordeel
OpenAI koppelt het meteen aan zijn "OpenAI for Countries"-programma: wie zich vroeg conformeert, kan sneller publieke en overheidscontracten binnenhalen in Europa. (OpenAI)
Strategisch voordeel: Vroege ondertekenaars kunnen hun "CoP-label" gebruiken als verkoopargument richting EU-overheden en enterprise-klanten.
Waarom weigeren?
Meta's bezwaar
Meta stelt dat de Code "verder gaat dan de AI-Act", vooral door strengere verplichtingen rond dataset-documentatie en copyright-filters. Het bedrijf vreest dat dit tempo en scope van frontier-model-ontwikkeling "fnuikt" in Europa (TechCrunch).
Lobby-dynamiek: Meta's afwijzing kan leiden tot heronderhandelingen, zeker als andere Big Tech-spelers alsnog tekenen en Brussel daarmee extra legitimiteit krijgt.
Waarom nog geen handtekening?
Bedrijven die nog in beraad zijn
- Google DeepMind / Alphabet: Bestudeert het document; wil eerst zekerheid dat de eisen stroken met hun Gemini-roadmap. (The Wall Street Journal)
- Amazon: Lobbyt voor "compliance-ondersteunend, niet extra regulerend" karakter; tekent pas als dit duidelijk is. (EU About Amazon)
- Apple & xAI: hebben tot op heden geen publiek statement afgelegd. Het ontbreken van Apple bij eerdere EU AI-initiatieven doet vermoeden dat het bedrijf eerst interne governance-processen op orde wil brengen (TechCrunch).
Deadline in zicht: De AI-Office publiceert vanaf 1 augustus 2025 een officiële lijst van ondertekenaars. Wie dan nog niet tekent, mist de "lichte" compliance-route en valt onder reguliere—strengere—AI-Act-handhaving (Digitale Strategie Europa).
Wat betekent dit voor het ecosysteem?
Regulatoire asymmetrie
Bedrijven die níet tekenen krijgen mogelijk zwaardere controles of boetes (tot 7% omzet). Dit creëert een duidelijke scheiding tussen "compliant" en "non-compliant" spelers in de markt.
Marktpositionering
Vroege ondertekenaars kunnen hun "CoP-label" gebruiken als verkoopargument richting EU-overheden en enterprise-klanten. Dit geeft hen een concurrentievoordeel in een markt die steeds meer waarde hecht aan compliance.
Kansen voor EU-start-ups
Een duidelijke compliance-gids verlaagt de toetredingsdrempel; dat kan lokale modellen (Aleph Alpha, Helsing AI, enz.) helpen schaal te pakken.
Voordelen voor EU-startups
De Code of Practice biedt Europese AI-bedrijven:
- Duidelijke richtlijnen voor compliance
- Gelijke speelveld met grote internationale spelers
- Toegang tot overheidscontracten door vroege adoptie
- Reputatievoordeel als "EU-compliant" aanbieder
Het nieuwe brandpunt van Europese AI-strategie
De Code of Practice is nog geen wet, maar wel het nieuwe brandpunt van de Europese AI-strategie. Wie tekent, profiteert van snelle AI-Act-certificatie en politiek kapitaal; wie weigert, gokt op een latere, mogelijk soepelere onderhandeling.
De komende weken - tot 1 augustus - bepalen of het kamp "we tekenen" de norm wordt, of dat grote afwezigen als Meta en mogelijk Apple de toon gaan zetten. Eén ding is duidelijk: de CoP maakt de kaarten in de Europese AI-markt opnieuw geschud.
Praktische tip: Organisaties die nu al de Code implementeren, positioneren zichzelf voor concurrentievoordeel in een markt die steeds meer waarde hecht aan verantwoorde AI-ontwikkeling.
Geschreven op 28 juli 2025
Wilt u meer weten over de implementatie van de Code of Practice in uw organisatie? Neem contact met ons op voor een persoonlijk adviesgesprek.